لزوم تدوین استانداردهای هماهنگی در صنعت آسانسور

از ابتدای دهه 70 تاکنون و همزمان با توسعه شتابان بلندمرتبه سازی در کشور، صنعت آسانسور نیز ضمن گسترش تصاعدی، با تحولات زیادی روبرو بوده است. از جمله تحولات مثبت در جهت ساماندهی به صنعت طی این دوره می توان به تاسیس نهادهای صنفی، ایجاد شرکت های بازرسی، انتشار نشریات تخصصی، تدوین استاندارد ملی آسانسور، تاسیس هنرستان حرفه ای آسانسور و برگزاری جلسات شورای سیاستگزاری صنعت آسانسور اشاره کرد. اما علی رغم عبور از مسیر تکاملی این دوره و شکل گیری زیر ساخت های اصلی صنعت، اکنون با مسائل جدید و ساده تری روبرو هستیم.

 امروزه با تدوین استاندارد ملی و برقراری مکانیسم بازرسی نصب، دیگر دغدغه جدی در رابطه با مسائل ایمنی و حفاظتی نداریم، اما هم اکنون شاهد هستیم که گسترش حجم و تنوع تولیدات و تولیدکنندگان در شرایطی که استانداردهای هماهنگ کننده ای وجود نداشته و روش ها و سلایق مختلف در طراحی و ساخت قطعات بکار گرفته می شود، مشکلات و هزینه های پنهان قابل توجهی را به صنعت تحمیل می کند.

استانداردهای هماهنگ کننده با محدود کردن تنوع مدل ها، مشخص سازی ابعاد فیزیکی، تصویب طراحی همسان برای تدوین علائم (مارکینگ برچسب ها) و علائم نقشه ها، انتخاب قطبیت (پلاریته) و تعیین سطوح ولتاژ و جریان سیستم های الکتریکی، طراحی و تعریف پروتکل های ارتباطی یا اینترفیس (فصل مشترک یا ارتباط) قطعات با یکدیگر و غیره مزایای قابل توجهی ایجاد می نماید که از جمله مهم ترین آنها می توان به کاهش هزینه های تولید از طریق کاهش حجم کارهای سفارشی خاص و امکان پذیری تولید انبوه و همچنین کاهش هزینه های خدماتی نظیر تعمیرات و دوباره کاری از طریق سهولت شناخت و آموزش اشاره کرد. البته بدیهی است محدودیت های فوق الذکر باعث تمرکز و تشدید رقابت تولیدگران در ارائه سطوح کیفی بالاتر از طریق استفاده از مواد اولیه با کیفیت بالاتر، طراحی امکاناتی در جهت نصب ساده تر، ارائه قابلیت های بیشتر ، طراحی مدارک و مستندات نصب کارآمدتر و ... خواهد شد.

بر خلاف استانداردهای ایمنی و حفاظتی که به دلیل اهمیت فوق العاده، امر تدوین و جاری سازی آن با پیگیری و مساعدت نهادهای دولتی انجام شده و تبعیت از آن الزام قانونی است، تدوین استانداردهای هماهنگ کننده فقط با ترغیب نهادهای صنفی، و تمایل و اراده شرکت های بزرگ تولیدکننده در زمینه های مختلف قابل انجام است. پیروی از استانداردهای هماهنگ برای تولید قطعات اختیاری است اما با تدوین و شناخته شدن این استانداردها در سطح صنعت، پیروی از آن برای هر تولیدکننده ای یک مزیت مهم محسوب خواهد شد.

حدود دو سال قبل با دعوت از برخی از تولیدکنندگان به بررسی مسئله تدوین استانداردهای هماهنگی الکتریکال برای تولیداتی از قبیل تابلو کنترل، پنل های شاسی و نمایشگر و در آسانسور که همگی دارای سیستم ها و ارتباطات الکتریکی هستند پرداختیم. پس از برگزاری دو جلسه اولیه که با حضور مدیران تشکیل شد، قرار بر این شد که کمیته های کارشناسی مسئله را در سطرح جزئیات و ارائه طرح اولیه پیگیری کنند، اما تاکنون تشکیل جلسات کمیته های کارشناسی بطور مرتب ادامه پیدا نکرده است. به همین دلیل به نظر می رسد تسریع در این امر مستلزم توجه بیشتر ارباب صنعت خصوصاً پیش کسوتان و همچنین تشویق و پیگیری نهادهای صنعت باشد.

عباس نیکو منظری